Torba Yasanın İşverenlere Ve Çalışanlara Getirdiği Yenilikler 1

Torba Yasanın İşverenlere Ve Çalışanlara Getirdiği Yenilikler 1
Halk dilinde, torba yasa olarak bilinen 6522 sayılı kanun; 11.09.2014 tarihinde, Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu kanun kapsamında, işverenlere, çalışanlara ve Mükelleflerle ilgili birtakım yeni düzenlemeler getirmiş olup; Bu makalemde, 6522 sayılı kanun ile yapılan yeni düzenlemelerden önemli gördüklerimin bir bölümünü ana başlıklar halinde açıklamaya çalışacağım. 

 

İşverenlere Yönelik Düzenlemeler

 

Yeni kanun; Üst işverenlerin,  alt işverenlerle yaptığı sözleşmelerin hileli olduğunun iş müfettişlerince tespiti halinde; İşverenlerin, yapılan bu tespitlere karşı itiraz hakkını 6 iş gününden 30 iş güne çıkarmış ve işverene yargıya başvurma hakkı tanımıştır. Ayrıca Yargılama süresinin; Mahkeme aşamasında dört ay, Yargıtay aşamasında 6 ay içinde bitirilmesini öngörmüştür.

 

Yeni Kanun; Üst İşverenlerin, alt işverenlerinin işçilerine ücretlerini ödeyip ödemediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle yükümlü kılmış olup; Ayrıca İşverenleri, işçin ödenmeyen ücretlerinden dolayı alt işverenlerin hak edişlerinden kesip işçilerin banka hesabına yatırma yükümlülüğü getirmiştir.

 

Yeni Kanun; Üst işverene tabi alt işverenlerinin değişmesine rağmen, alt işveren işçilerinin değişmemesi halinde bu işçilerin, yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplama zorunluluğu getirmiştir.

 

 Yeni Kanun; Asıl işverenin, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, yükümlü kılınmıştır. Alt işveren ise iş kanununa göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene verme yükümlülüğü getirmiştir.

 

Yeni Kanun; Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürdüğü, Türk işçileri için ödeyeceği primlerin hesabında, günlük kazanç alt sınırını 6,5 katından 3 katına düşürmüştür.

 

Yeni Kanun; Prim ödemelerinde, "Sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin Kurumca sonradan tespit edilmesi hâlinde tespit edilen fark prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmasını öngörmüştür."

 

İş Sağlığı Ve Güvenliği İle İlgili Düzenlemeler

 

Yeni kanun; İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Alımlarında, işçi sayısının tespitinde, "3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dâhil edilmeyeceği düzenlemesi getirmiştir."

Yeni kanun; İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu kapsamında, alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınmasını. 10'dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabileceği hükmünü getirmiştir.

 

Yeni kanun; "10'dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesine ilişkin eğitim programları, eğitimin süresi ve eğiticilerin nitelikleri ile görevlendirmeye ilişkin, konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir hükmü getirmiştir."

 

Kamu İhale Kanunu Kapsamında  Alt İşverenler Tarafından Çalıştırılan İşçilere Yönelik Düzenlemeler

 

Yeni kanun;4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları ile ilgili olarak eğer son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından, işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödeme zorunluluğu getirmiştir.

 

Yeni kanun; Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından, işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödeme zorunluluğu getirmiştir.

  

Yeni kanun;  İşçinin, Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle

Ödeme zorunluluğu getirmiştir.

 

Yabancıların Çalışma İzinleri İle İlgili Düzenlemeler

 

Yeni kanun;  Yabancıların süresiz çalışma iznini kazanabilmeleri ile ilgili koşulları ağırlaştırmıştır. Şöyle ki yabancı işçinin süresiz çalışma izni alabilmesi için; 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olmalarını veya Türkiye'de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izni ile kalmış olmalarını veya en az sekiz yıl kanuni çalışması olması şartlarını getirmiştir.

 

İşsizlik Ödemeleri İle İlgili Düzenlemeler

 

Yeni Kanun; işçinin işverence geçersiz sebeple iş akdinin fesih edildiğinin mahkeme kararına göre belirlenmesi halinde; işçiye mahkeme sürecinde işsiz geçen dönem için ödeme yapılmasını" öngörmüştür.

 

Yurt Dışında Bulunan  Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Süreleri ile ilgili Düzenlemeler.

Yeni Kanun; Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle, Türk vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, İlgili Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından kabul edileceği belirtilmiştir.

 

Yeni Kanun; Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin tespiti ve sigortalılığın başlangıcı ile ilgili uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihi, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği hükmü getirmiştir."

 

Yeni Kanun; Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin tespiti ve sigortalılığın başlangıcı ile ilgili 3201 sayılı kanun  1 inci maddesi ile 5 inci maddenin beşinci fıkrasındaki hükümlerinin  değiştirilmeden  önce Kurum aleyhine, bu hükümler nedeni ile açılan ve sonuçlanmayan davalardan feragat edilmesi hâlinde davacı aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmemesi ile ilgili düzenleme getirmiştir."

 

Doğum Borçlanması ile İlgili Düzenlemeler

 

Yeni Kanun; Doğum borçlanmasından yararlanılması hakkını, iki çocuktan üç çocuğa çıkarmıştır.

 

Emekli Aylığı ile ilgili düzenlemler

5510 Sayılı Kanuna göre gelir ve aylık bağlanan kişilerin altı ay maaşlarını almamaları halinde gerçek durum tespiti için ödeme yapılmaması hükmünde yer alan altı aylık süre yeni kanunla on iki aya çıkarılmıştır.

 

 

Ev hizmetlerinde çalışanlar ile ilgili düzenlemeler

 

Yeni Kanun; Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların ücretlerini aynı kişiden alsa dahi sigortalı sayılmayacağını hükmü getirmiş; Ancak 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası priminin çalıştıranlar tarafından ödenme zorunluluğu getirmiştir.

 

Maden İşçilerine Yönelik Düzenlemeler

Yeni kanun; Yer alındaki maden işçilerinin, işten çıkarılmasında, süre şartı kaldırmış olup işverenin işten çıkartmalarda, kanunda öngörülen geçerli fesih sebeplerine dayandırma zorunluluğu getirmiştir.
 

Yeni kanun; Yer altında maden işlerinde çalışan işçilerin haftalık çalışma saatlerini 36 saatle sınırlandırmış ve günlük altı saati geçmeme zorunluluğu getirmiştir.

Yeni kanun; Yer altında maden işlerinde çalışan işçilerin, kanunda belirtilen zorunlu nedenler ve olağanüstü haller dışında fazla mesai yaptırılmasını yasaklamıştır.
 

Yeni kanun; Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin sürelerini,  ek olarak dörder gün arttırmıştır. Yani Yer altı işlerinde çalışan işçiler, diğer işçilere nazaran dört gün daha fazla izin kullanacaktır.
 

Yeni kanun; Linyit" ve "Taşkömürü" çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükmü getirmiştir."

 

Yeni Kanun; İlgili Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıl çalışıp,  50 yaşını dolduranlara emeklilik hakkı tanımıştır.

Sedat ERYÜREK
SMMM  - Bağımsız Denetçi
ADANA SMMM Odası
Danışma Meclisi Sekreteri 

http://muhasebenet.net/haber.php?haber_id=8363