İşten ayrılan gelir testi yaptırmak zorunda

İşten ayrılan gelir testi yaptırmak zorunda

 

Kütahya'dan okurumuz Tacettin Şensoy soruyor: "Bünyamin bey, Şubat ayında işimden ayrıldım, o zamandan beri de çalışmıyorum, bağ-bahçem var onlarla ilgileniyorum. Çalışmayı düşünmüyorum şuan, kirada evim var onunla geçiniyorum. Geçen gün hastaneye gittim, borcun var dediler, muayene olamadım. Sağlık sigortası borcu çıkmış gelir testi yaptırmadım diye. Ama ben zaten hastaneye gitmemiştim, bu biriken borcu sildirebilir miyim?"

 

Sayın okurum, bilindiği üzere ülkemiz 2012 yılının 1 Ocak'ından bu yana Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemine geçmiş durumda.

GSS zorunlu bir sistem, dolayısıyla kapsama giren kişilerin tercihine bakılmaksızın gelir testi yaptırması zorunlu.

Gelir testi yaptırmaktan kaçınmak da çıkar yol değil, zira siz isteseniz de istemesiniz de sistem sizi otomatik olarak sigortalı yapıyor, GSS'li olarak tescil ediyor. Dahası gelir testi yaptırmayan ceza olarak en üst prim diliminden borçlandırılıyor.

 

İşinden Ayrılan Test Yaptırmalı mı?

İşten ayrılmak da genel sağlık sigortalısı olmak üzere gelir testi yaptırmayı gerektiren hallerden birini oluşturuyor.

Zira işinden ayrılan kişiler zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren on gün süreyle hastaneye gitme hakkına sahip bulunmaktalar.

 

Onuncu günden sonra ise GSS'lilikleri son buluyor ve gelir testi yaptırmaları zorunlu hale geliyor.

Eğer işten ayrılmadan önce son bir yıl içerisinde en az 90 gün zorunlu sigortalı olarak adlarına hizmet bildirilmiş ise bu kez sigortalılık niteliğini yitirdikleri günden itibaren 90 gün süreyle sağlıktan yararlanmak ve hastaneye gitmek mümkün.

91 inci günden itibaren ise GSS'lilik fiilen bittiğinden gidip gelir testi yaptırmak zorunlu hale geliyor.

 

Eşinden Faydalanmak Mümkün

Tabi şunu söylemek gerek, işinden ayrılan kişi başka birinin (eşinin, oğlunun, anne-babasının) bakmakla yükümlü olunan kişisi durumunda ise bu kez gelir testi yaptırmaya gerek kalmıyor.

Zira kendi üzerinden sağlık hizmeti alma hakkını yitirdiği tarihte otomatik olarak bakmakla yükümlü olan kişinin sigortalılığından yararlanabiliyor.

Eğer başka biri üzerinden sağlık hizmeti alma hakkını yok ise bu kez gelir testi yaptırmanız gerekiyor.

Gelir testi yaptırmak için GSS'li olma niteliğini yitirdiğiniz tarihten itibaren bir aylık bir süre var.

Bir ay içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına gelir testi için gitmez iseniz bu kez en yüksek dilimden borçlanıyorsunuz. Hastaneye hizmet almaya gittiğinizde de astronomik borçlar ile karşı karşıya kalabiliyorsunuz.

 

GSS Primleri Ne Kadar?

Genel Sağlık Sigortası primleri dört ayrı dilim şeklinde kademelendirilmiş bulunmakta. Her bir kademedeki prim miktarı asgari ücrete göre her yıl 1 Ocak ve 1 Temmuz'da artıyor.

Gelir testinde hane içerisinde yaşayan bireylerin gelirlerine bakılıyor, birey başına düşen gelirin artmasına göre artan bir prim oranı tespit ediliyor.

En son değişikliğe göre 2014 yılının ikinci yarısında (1 Temmuzdan 31 Aralık'a kadar) uygulanan GSS prim oranları şöyle:

378 TL'nin altında geliri olanların primi Devlet tarafından ödeniyor, ceplerinden bir kuruş dahi prim çıkmıyor.

Diğerleri için ise,

-                     Aylık gelirinin asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilenler için, 1.134 TL / 3 = 378 TL x % 12 = 45,36 TL,

-                     Aylık gelirinin asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilenler için, 1.134 TL x % 12 = 136,08 TL,

-                     Aylık gelirinin asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilenler için, 1.134 TL x 2 = 2.268 TL x % 12 = 272,16 TL,

prim borcu çıkması söz konusu.

Cezalandırma Sistemi Var

Eğer işten ayrıldıktan sonra hizmet gününüze göre 10 veya 90 gün sonra hastaneden yararlanma hakkınız bitince bir ay içerisinde gidip gelir testi yaptırmaz iseniz Devlet bu kez sizi cezalandırıyor.

Zorunlu sisteme katılmadığınız için gelirinizin en üst dilimde olduğu, test yaptırmaya gitmeyecek kadar parayı önemsemediğiniz varsayılıyor.

Her ay adınıza 272 TL 16 Kuruş prim borcu SGK sistemine işleniyor.

Bu borçları e-devlet sisteminden veya SGK'ya başvurarak görebiliyorsunuz. Zaten hastaneye giderseniz de borcunuzdan dolayı sistem size provizyon vermiyor.

En üst dilimden borç çıkarma işlemi ta ki gidip gelir testi yaptırıncaya kadar sürüyor, yaptırdıktan sonra ise testin sonucuna göre ya priminiz Devlet tarafından ödeniyor ya da kendiniz kademeli sisteme göre prim ödüyorsunuz.

 

Torba Yasada Yapılandırılacak

Son olarak mevcut GSS borçlarının nasıl kapatılabileceğine değinelim.

Halen TBMM gündeminde görüşülmekte bulunan torba yasa ile mevcut GSS prim borçlularına borçlarını yapılandırma hakkı tanınacak.

Gelir testi yaptıran kişilere geçmiş döneme dair borçlarının faizlerinin silinmesi ve borcun kolaylaştırılacak ödenmesi imkanı getirilecek.

Her ne kadar henüz yasalaşmamış olsa da, bu doğrultuda yasalaşması halinde avantajlı olacağınızdan GSS borçlularına torba yasayı beklemelerini öneririz.

 

 Kıssadan Hisse

"Dünya kurt, insan kuzu. Kurdun derdi kuzuyu mideye indirmek, kuzu ise kurda aşık…"

- Mevlana

 

Bünyamin Esen

http://www.memurhaber.com/isten-ayrilan-gelir-testi-yaptirmak-zorunda-a1310.html