Katma Değer Vergisi’nde tam tevkifat

 

Katma Değer Vergisi’nde tam tevkifat
Dr. Veysi SEVİĞ
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/1’inci maddesi gereği olarak “Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlerine taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu” tutabilmektedir. 
Kanun maddesinde yer alan işlemlere taraf olanlar, kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişi ve/veya kurumlardır. Bunlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu olmaktadırlar.
Katma Değer Vergisi tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil, bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir.
Bazı işlemler tam tevkifat uygulanmasına tabi olup, bu işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi’nin tamamı, mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulmaktadır. Şöyle ki:
* İkametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler;
Mevcut düzenlemeler çerçevesinde ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların Türkiye’de yaptıkları hizmetler ile bunların yurt dışında yaptıkları ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler Katma Değer Vergisi’ne tabi tutulmaktadır.
Katma Değer Vergisi’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın Katma Değer Vergisi mükellefi olması şart değildir. Katma Değer Vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle tevkifat yaparak 2 no’lu beyanname ile söz konusu vergiyi beyan edip ödemek zorundadır.
Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni iş merkezi ve iş merkezi bulunmayan firmalar tarafından;
- Türkiye’de inşa edilecek bir alışveriş merkezi için yurt dışında çizilen mimari proje hizmeti,
- Türkiye’de Katma Değer Vergisi mükellefiyeti bulunmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki gelişmeler hakkında yurt dışından bilgi gönderilmesi hizmeti gibi hallerde tam tevkifat uygulaması yapılabilmektedir. Ancak bu tür hizmetlerin aynı zamanda kısmi tevkifat uygulaması kapsamında olması halinde, kısmi tevkifat uygulamasına devam edilmektedir.
* Serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler;
Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında yapılan işlemlerde hesaplanacak Katma Değer Vergisi’nin tamamen işi yaptıranlarca beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Özellikle işlemlerine ait verginin beyan ve ödemelerin sorumlular tarafından yerine getirilmesi gereken hallerde hesaplanan Katma Değer Vergisi sorumlular tarafından beyan edilecek ve ödenecek.
* Kiralama işlemleri;
- Kiraya verenin başka bir faaliyeti nedeniyle Katma Değer Vergisi mükellefiyetinin bulunmaması,
- Kiracının Katma Değer Vergisi mükellefi olması, şartlarının birlikte var olması halinde, kiracı Katma Değer Vergisi’ni sorumlu sıfatıyla beyan edecek.
Diğer yandan;
- Gelir Vergisi Kanunu’na göre basit usulde vergilendirilenler istisnadan vazgeçerek Katma Değer Vergisi mükellefi olsalar dahi sorumludurlar.
- Banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri Katma Değer Vergisi’nden istisna olan işlemler,
- Sadece Katma Değer Vergisi’ne tabi işlemlerin bulunduğu dönemlerde Katma Değer Vergisi mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim Kanunu’na ekli cetvellerde yer alan idare ve kuruluşlarda kiralama hizmetine ait Katma Değer Vergisi söz konusu kiracılar tarafından tam tevkifata tabi tutulmaktadır.
Kiralama işleminin Katma Değer Vergisi’nden müstesna olması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla Katma Değer Vergisi tevkifatı yapılmamaktadır.
* Reklam verme işlemleri;
Katma Değer Vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler (sadece sorumlu sıfatıyla Katma Değer Vergisi ödeyenler bu kapsama dahil değildir), Katma Değer Vergisi mükellefiyeti bulunmayan;
- Amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında gösterilen,
- Şahıslara ve kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,
- Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yer almak koşuluyla verilen reklamlarla ilgili Katma Değer Vergisi mükellefiyetinin bulunmaması halinde, reklam hizmeti alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecek.
Kaynak:İTO PORTAL