I- GİRİŞ
26.04.2014 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan ve 01.05.2014 tarihinden itibaren uygulanmakta olan KDV Genel Uygulama Tebliği ile bu güne kadar yayımlanan 123 adet KDV Genel Tebliğlerini bütünüyle yürürlükten kaldırılmaktadır.
123 Adet KDV Genel Tebliği tek bir Tebliğde birleştirilmesi ile muhtelif tebliğlerde yer alan konuları sistematik bir şekilde bir başlık altında toplamak suretiyle dağınıklık giderilmektedir. Bu yönüyle Tebliğ’in KDV uygulamasının sadeleştirilmesi ve kolaylaştırılmasına yanında, ayrıca uygulamacıların işini kolaylaştıracağı da açıktır.
KDV Genel Uygulama Tebliği ile;
- Yürürlükten kaldırılan genel tebliğlerde yer alan bir kısım açıklamalara aynen yer verilmekte,
- Bazı uygulamaları değiştirilmekte,
- Özelgelerle düzenlenen bir kısım konular Genel Tebliğe taşınmakta ve
- Yeni bazı müesseseler ihdas edilmektedir.
Bu yazımızda, KDV Genel Uygulama Tebliği ile yapılan değişikliklerin satır başlarına değinmekle yetineceğiz.
II- KDV GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ İLE YAPILAN DÜZENLEMELER
A- KDV GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ İLE BAZI KONULARDA İLK DEFA YAPILAN DÜZENLEMELER
- Roaming hizmetleri,
- Boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetlere ilişkin istisna,
- Başbakanlık merkez teşkilatına yapılacak araç teslimlerinde istisna,
- Büyük ve stratejik yatırımlara ilişkin istisna,
- Ürün senetlerinin ihtisas/ticaret borsaları aracılığıyla ilk teslimi,
- Patentli veya faydalı model belgeli buluşa ilişkin gayri maddi hakların kiralanması, devri veya satılması işlemleri,
- Varlık yönetim şirketlerinin bazı teslimleri ile finansal yeniden yapılandırma hükümleri kapsamında bazı borçların teminatını oluşturan mal ve hakların teslimi,
- Tasarruf mevduatı sigorta fonuna devredilen mal ve hakların teslimi,
- Konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutların teslimi (mortgage-tutsat)
- Lisanslı depoculuk kapsamındaki işlemler,
- Finansal kiralama şirketlerince taşınmazların bizzat kiracıdan satın alınması, satan kişilere kiralanması ve kiralayana satılması (sat-kirala-geri al) işlemi,
- Bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sistemine taşınmaz ve iştirak hissesi devri,
- Şehir içi ulaşım sistemleri ve bunlara ilişkin tesislerin devir ve teslimleri.
B- BİRDEN FAZLA VERGİLENDİRME DÖNEMİNE YAYILARAK VERİLEN HİZMETLERDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY
Birden fazla vergilendirme döneminden devam eden hizmetlerde, takvim yılının aylık dönemlerinden oluşan vergilendirme dönemleri itibarıyla KDV’nin hesaplanması ve verilecek hizmetlere ilişkin faturanın aylık ödeme tutarı belirtilerek tanzim edilmesi gerekmektedir.
C- POSTA VE HIZLI KARGO TAŞIMACILIĞI YOL İLE YAPILAN İHRACAT TESLİMLERİ
- Posta ve hızlı kargo taşımacılığı yolu ile yapılan ihracat teslimleri, kargo şirketi adına düzenlenen, malı yurtdışına gönderilen mükellefin bilgisinin yer aldığı ve gümrük müdürlüğü tarafından elektronik ortamda onaylanan elektronik ticaret gümrük beyannamesi ile tevsik edilir.
- Sınır ticareti kapsamında yapılan ihracat, gümrük beyannamesi veya listesi ile tevsik edilir. Bu durumda ayrıca, bir defaya mahsus olmak üzere sınır ticareti yetki belgesi de ibraz edilmelidir.
D- İHRACAT TESLİMLERİ
- Gümrüksüz satış mağazalarına yapılan teslimler,
- Uluslararası taşımacılığa ilişkin deniz ve hava taşıma araçlarına yapılan akaryakıt, kumanya, teknik ve diğer malzeme teslimlerinde gümrük beyannamesi ibrazı zorunlu,
- İhracat teslimlerine ilişkin olarak düzenlenen fatura ile gümrük beyannamesi arasında uyumsuzluk olması halinde vergi dairesince ilgili gümrük müdürlüğünden bilgi talep edilir ve sonucuna göre işlem tesis edilir.
E- BAVUL TİCARETİ (11/1-a)
- İstisna uygulaması ve beyan sistemi değiştirilerek, beyan usulü gümrük beyannameli ihracata paralel hale getirilmiştir.
- İstisnanın tevsikinde döviz alım belgesi (DAB) ibraz zorunluluğu kaldırılmıştır.
- Bu kapsamındaki satışlarda uygulanan alt limit 600 TL’den 2.000 TL ye yükseltilmiştir.
- Özel fatura içeriği malların yurtdışına çıkarılması için üç aylık sürenin fatura tarihini izleyen aybaşından başlayacağı belirtilmiştir.
F- HİZMET İHRACI
- İade talebinde DAB ibraz zorunluluğu kaldırılmıştır.
- Hizmet bedeline ait ödeme belgesinin (dövizin Türkiye'ye getirildiğini tevsik eden, kambiyo mevzuatına göre geçerli bir belge, banka dekontu vb.) ibrazı yeterlidir.
G- İNCELEMESİZ VE TEMİNAT ARANILMADAN YERİNE GETİRİLECEK NAKDEN İADE TUTARLARI
- İade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecek nakit iade sınırı 4.000 TL’den 5.000 TL’ye çıkarılmıştır.
- Belirlenen bu limit, tevkifatlı işlemler ile indirimli orana tabi işlemlerden doğan iade talepleri dahil iade hakkı doğuran tüm işlemler bakımından geçerlidir.
- YMM raporuyla iade talebinde bulunan mükelleflere, teminat karşılığı iade yapıldıktan sonra 6 ay içinde YMM raporunu ibraz etme zorunluluğu getirilmiştir.
H- İADE HAKKI DOĞURAN İŞLEMLERDE BEYAN VE İADE
- Her bir işlemden doğan iadenin yapılma usulü ayrı ayrı belirlenmiştir. Bir mükellefin kendi işlemiyle ilgili iade usulünü görmesi için sadece kendi işlemiyle ilgili bölümlere bakması yeterlidir.
Genel olarak iade hakkı doğuran işlemler itibariyle;
- İstisnanın 1 No.lu Beyannamede gösterilmesi,
- İade taleplerinde aranan belgeler ve
- Mahsuben ve nakden iade talebinin usul ve esasları konularına açıklık getirilmiştir.
I- TECİL-TERKİN UYGULAMASINDAN YARARLANACAK SATICILAR
İmalatçı kapsamı genişletilmiş, zirai üretim yapanlar da imalatçı sayılmıştır.
Buna göre;
- Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olanlar veya
- Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan alınmış,
- Çiftçi kayıt belgesi,
- Gıda işletmesi kayıt belgesi ve
- İşletme onay belgelerinden (üretici belgesi)
herhangi birine sahip olanlar imalatçı olarak kabul edilecektir.
İ- İHRAÇ KAYDIYLA TESLİMLERİNİN MÜKELLEF GRUPLARI İTİBARİYLE DARALTILMASI
İmalatçı tanımı kapsamına girmeyen mükelleflerin;
- Dış ticaret sermaye şirketlerine,
- Sektörel dış ticaret şirketlerine,
- Özel finans kurumlarının ihracatçı firmalara
- İhraç kaydıyla mal teslimlerinin tecil- terkin imkanından yararlandırılması uygulamasına son verilmiştir.
J- DİİB UYGULAMASI
- DİİB sahibi mükelleflere, DİİB kapsamında ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullanılacak malları teslim edecek satıcıların “imalatçı” vasfını haiz olmaları gerekmez.
- DİİB sahibi mükelleflerin, geçici 17. madde kapsamında temin ettiği malları kullanarak ürettiği malların DİİB sahibi alıcılara geçici 17. madde kapsamında teslimine imkan tanınmıştır.
- KDV ödeyerek satın aldığı girdileri kullanarak vücuda getirdiği ürünü ihraç eden DİİB sahibi mükelleflere bunun karşılığında DİİB kapsamında KDV ödemeyerek söz konusu girdi veya eşdeğer eşyasını temin etme hakkı tanınmıştır.
- İade edilecek KDV’nin hesabı, eşdeğer eşya uygulaması nedeniyle DİİB kapsamında KDV ödemeksizin girdi temininden sonra yapılır. Bu durumda iade edilecek KDV, ihracata genel vergi oranı uygulamak suretiyle bulunacak tutardan, DİİB kapsamında girdi temininde ödemediği KDV tutarının düşülmesi suretiyle bulunan tutarı aşamaz.
- DİİB sahibi mükelleflerin ihraç kaydıyla aldıkları malları ihraç edememeleri ya da süresinden sonra ihraç etmeleri durumunda, belge kapsamında ihraç kaydıyla yapılan söz konusu teslim, ihraç kaydıyla teslim olmaktan çıkar ve mahiyet itibarıyla yurtiçi mal teslimine dönüşür.
- Bu durumda, daha önce DİİB sahibi mükellef tarafından indirim konusu yapılamayan KDV tutarı, ihraç kaydıyla teslim edilen malların ihracatı için öngörülen sürenin dolduğu tarihi izleyen günü içeren vergilendirme döneminde (ancak her hâlükârda bu vergilendirme dönemini içerisine alan takvim yılı aşılmamak kaydıyla) indirim hesaplarına alınmak suretiyle indirim konusu yapılabilir.
- Malların ihraç edilmesi durumunda ise indirim hesaplarına alınan bu tutarlar ihracattan kaynaklanan KDV iade taleplerinde iade hesabına dâhil edilebilir.
K- PROJE UYGULAMASI ÖNGÖRÜLEN İSTİSNA DÜZENLEMELERİ
- Hava, Deniz ve Demiryolu Araçlarına İlişkin İstisna (13/a)
- Kıymetli Maden aramaları ve boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin İstisna (13/c)
- Limanlar ve Hava Meydanlarına Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları ile Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna (13/e)
- 3996 sayılı Kanun’a Göre Yap-İşlet-Devret veya 3359 sayılı Kanun ile 652 sayılı Kararnameye Göre Kiralama Karşılığı Yaptırılan Projelerde KDV İstisnası (Geçici 29)
L- PETROL ARAMA FAALİYETLERİ İSTİSNASI (13/c)
- Önce öde sonra al sisteminden vazgeçilerek istisnadan yararlanma hakkı bulunanlara, istisna belgesi düzenlenmek suretiyle, proje kapsamındaki alımlarını KDV’siz yapabileceklerdir.
M- YTB İSTİSNASI (13/d)
- Teşvik belgesi eki listelerde yer alan ve teşvik belgesi sahibi mükellefe bir bütün halinde teslimine teknik olarak imkân olmadığı için yatırım mahallinde kurulumu, montajı gerçekleştirilen makine-teçhizat istisna kapsamındadır. Bu uygulamada, bizzat teslimi yapan mükellef tarafından yatırım mahallindeki kurulum ve montaj işleri, teslimden ayrı olarak fiyatlandırılmadığı sürece hizmet olarak değerlendirilip istisna dışında tutulmaz, istisna kurulum ve montaj dâhil toplam bedele uygulanır.
- YTB kapsamında alınan makine ve teçhizatın ilgili birim, kurum ve kuruluşun veya iktisadi işletmesinin bilanço veya aktifine kaydedilmesi ve bu durumun satın almanın gerçekleştiği döneme ilişkin KDV beyannamesi verme süresi içinde vergi dairesine bildirilmesi şartıyla istisnadan faydalanması öngörülmektedir.
- YTB kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın, Ekonomi Bakanlığının izin ve onayı ile YTB sahibi bir başka mükellefe, bu mükellefin sahip olduğu YTB eki listede aynı makine ve teçhizatın yer alması şartıyla istisna kapsamında devri mümkündür.
- Teşvik belgesi eki listede yer alan set, ünite, sistem, takım ve benzerini oluşturan makine ve teçhizat teslimlerinde de bu istisna kapsamında işlem tesis edilir. Set, ünite, sistem, takım ve benzerini oluşturan muhtelif makine ve teçhizatın kısmi teslimleri de istisna kapsamındadır.
N- TAŞIMACILIK İSTİSNASI
- Ro-Ro ve Dorse kullanılarak yapılan taşımacılıkta istisnanın uygulanacağı ifade edilmektedir.
- Uluslararası taşımacılık işlerinden kaynaklanan iade taleplerinde kullanılacak tevsik edici belgeler netleştirilmektedir.
O- SADECE VERGİ İNCELEME RAPORU İLE YERİNE GETİRİLECEK NAKDEN İADE TALEPLERİ
Aşağıda belirtilen işlemlerden kaynaklanan nakden iade talepleri miktarına bakılmaksızın VİR’na göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, VİR sonucuna göre çözülür.
- Hizmet ihracı İstisnası,
- Liman ve Hava Meydanlarında Yapılan Hizmetlere İlişkin İstisna,
- Altın, Gümüş ve Platin İle İlgili Arama, İşletme ve Zenginleştirme Faaliyetlerinde İstisna,
- Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetleri İstisnası,
- Limanlara Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları ile Limanlar ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna,
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,
- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,
- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,
- Yapı denetim hizmeti,
- Servis taşımacılığı hizmeti,
- Her türlü baskı ve basım hizmeti,
- İşgücü temin hizmeti,
- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti.
Ö- VERGİNİN FATURA VE BENZERİ BELGELERDE GÖSTERİLME USULÜ
- Gerçek usulde vergilendirilen KDV mükelleflerinden perakende mal satışı yapanlar ile hizmet ifa edenlerin işlemlerine ilişkin olarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV’yi ayrıca göstermeyebilirler. Bu durumda bedel, vergi dâhil tek tutar olarak ifade edilir, ancak belgede “KDV DÂHİLDİR” ibareli bir şerh bulunur.
- Toptan satış yapan veya imalat işi ile uğraşan mükellefler, bu satışlarına ilişkin olarak düzenleyecekleri fatura ve benzeri belgelerde KDV’yi ayrıca göstermeye mecburdurlar. Toptan satışları yanında perakende satışları da bulunan mükellefler, toptan satışlarında vergiyi ayrıca gösterecek perakende satışlarında ise yukarıda belirlenen esaslara göre işlem yaparlar.
- Fiyatlarını vergi dahil tek tutar olarak belirleyen mükellefler, “FİYATLARIMIZA KDV DAHİLDİR” ibaresini taşıyan levha asma mecburiyeti kaldırılmıştır.
P- İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASI SİSTEMİ (İTUS)
Daha önceki uygulamada, sadece;
- Dış ticaret sermaye şirketleri,
- Sektörel dış ticaret sermaye şirketleri,
- Özel finans kurumları,
- İmalatçılar ve imalatçı ihracatçılar
yararlanmakta idi.
- Yeni uygulamada, bu imkandan işlem ve mükellef ayırımı yapılmaksızın aşağıda belirtilen şartları taşıyan iade hakkı sahipleri tüm mükellefler yararlanabileceklerdir.
- Mükelleflerin İTUS’nden yararlanabilmesi için, cari takvim yılı da dahil olmak üzere son iki yılın takvim yılına ilişkin tam tasdik sözleşmesi bulunması şarttır.
- İTUS kapsamına giren mükelleflerin tespitinde de HİS uygulamasına benzer olarak genel ve özel şartlar aranacaktır.
- İadenin teminat karşılığında talep edilmesi halinde, iade miktarının Tebliğin (IV/A-3) bölümünde belirlenen sınırı aşan kısmının % 8’i (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için % 4’ü) için teminat verilir.
İndirimli Teminat Uygulaması Sertifikasından Yararlanacaklar
1- İmalatçılar ve İmalatçı İhracatçılar
Asgari üç yıllık vergi mükellefiyeti;
- Ödenmiş sermayeleri veya bilançoya kayıtlı ATİK toplamı 100.000 TL’yi aşan,
- İmalat işinde 20 veya daha fazla kişi çalıştıranlar.
2- Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracı Hariç)
Asgari üç yıllık vergi mükellefiyeti;
- Son üç yıl itibarıyla yıllık asgari dört milyon ABD Doları veya
- Son beş yıl itibarıyla yıllık asgari iki milyon ABD Doları ihracat yapanlar
3- Diğer İade Hakkı Sahibi Mükellefler
Asgari üç yıllık vergi mükellefiyeti, verilen son bilançoya göre en az;
Aktif Toplamı 40 milyon TL,
MDV Toplamı 10 milyon TL,
Öz sermaye tutarı 20 milyon TL,
Net satışları 50 milyon TL olan,
Aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı 50 olanlar.
R- HIZLANDIRILMIŞ İADE SİSTEMİ (HİS)
Asgari beş yıllık vergi mükellefiyeti bulunan ve verilen son bilançoya göre en az;
Aktif Toplamı 200 milyon TL,
MDV Toplamı 50 milyon TL,
Öz sermaye tutarı 100 milyon TL,
Net satışları 250 milyon TL
olan mükelleflerden, bu koşullardan herhangi üçünü sağlaması gerekmektedir.
- HİS uygulaması kapsamına girecek mükelleflerde aranacak şartlar konusunda bir yumuşama yapılmıştır. Ancak halen aranan şartlar çok ağır olduğu için bu imkandan yararlanacak mükellef sayısının çok sınırlı kalacaktır. Bu amaçla HIS uygulamasından daha çok sayıda mükellefin yararlanabilmesi için, İTUS’ta olduğu gibi, vergi incelemesi yerine mükellefin YMM ile imzalanmış tam tasdik sözleşmesi şartının aranılması uygun olacaktır.
S- DEFTER VE BELGELERİN ZAYİ OLMASI (YANGIN, SU BASKINI, ÇALINMA GİBİ) DURUMUNDA İADE
- Defter ve belgeleri çeşitli nedenlerle zayi olan mükelleflerin, bu dönemlere ilişkin olarak verdikleri KDV beyannamelerinde indirim konusu yaptıkları vergileri gerçekten yüklenip yüklenmedikleri, defterlerine kaydedip kaydetmedikleri, dolayısıyla indirime hak kazanıp kazanmadıklarının harici delillerle tespiti gerekmektedir.
- Bu kapsamda indirim konusu yapılan verginin satıcılar tarafından beyannamesine dahil edildiğinin tespiti delil olarak kabul edilir.
III- KDV GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ’NE GEÇİŞ HÜKÜMLERİ
Gelir İdaresi Başkanlığı(GİB)’nın 10.06.2014 tarih ve 66 No.lu KDV Sirkülerinde, KDV Genel Uygulama Tebliği’nin geçiş dönemi uygulamasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
A- GENEL AÇIKLAMA
KDV Genel Uygulama Tebliği, 1 Mayıs 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup, bu tarihten sonraki işlemlere Tebliğ’de belirtilen usul ve esaslar uygulanır. Tebliğin yürürlük tarihinden önceki işlemlere ise mülga Tebliğlerde yer alan düzenlemeleri uygulanacaktır.
B- İADE UYGULAMASI
Tebliğ’in yürürlük tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin iade talepleri ise, standart iade talep dilekçesi Tebliğ’in yürürlük tarihinden sonra verilse dahi mülga Tebliğlerdeki usul ve esaslara göre sonuçlandırılır.
C- PROJE UYGULAMASI GETİRİLEN İŞLER
Tebliğ ile proje uygulaması getirilen istisnalarda (KDV Kanunu’nun 13/a, 13/c, 13/e ve Geçici 29. maddelerinde düzenlenen istisnalar), söz konusu istisnalardan yararlanılabilmesi için alınması gereken istisna belgesinden önce, istisna konusu mal veya hizmetlere ilişkin “Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste”nin istisna belgesi talebinde bulunanlar tarafından elektronik ortamda GİB’na gönderilmesi gerekmektedir. Ancak, proje uygulaması getirilen işlere ilişkin olarak, Tebliğin yürürlüğünden önce istisna belgesi alınmış olması halinde, “Mal Teslimleri ve Hizmet İfalarına İlişkin Liste”nin GİB’na elektronik ortamda gönderilmesine gerek yoktur. Ayrıca, proje uygulaması getirilen ve Tebliğ’in yürürlüğünden önce başlanılmış ve halen devam eden işlemlerde, söz konusu proje uygulaması sona erene kadar Tebliğ’in yürürlük tarihinden sonra yapılan teslim ve hizmetlere ilişkin iade taleplerinde de Tebliğ’in yürürlüğünden önceki usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapılır.
Proje uygulaması getirilen istisnalarda, Tebliğ’in yürürlüğünden önce istisna belgesi almak üzere İdareye başvuranların talepleri de Tebliğ’in yürürlüğünden önceki usul ve esaslara göre değerlendirilir.
D- İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASI
KDV Genel Uygulama Tebliği’nin yürürlüğünden itibaren İTUS (İndirimli Teminat Uygulama Sistemi) sertifikası alan mükellefler, iade hakkı doğuran bütün işlemleri için (tam istisna kapsamındaki teslim ve hizmetler, indirimli oran, tevkifat) indirimli teminat uygulamasından faydalanabilir.
Tebliğ’in yürürlüğünden önce indirimli teminat uygulaması kapsamında olan mükelleflerin İTUS sertifikası almak için bağlı olduğu VİB’na/defterdarlığa yeniden başvurması gerekmektedir. Tebliğ’de belirlenen şartları taşıyanlara VİB/defterdarlık tarafından İTUS sertifikası verilir. Nuri DEĞER* Yaklaşım / Temmuz 2014 / Sayı: 259
* YMM
Kaynak; http://www.yaklasim.com/TodayWriters.aspx?wid=3043&cid=24403
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder